Femicide hoe ontstaat dit en wanneer moet je ingrijpen voordat het te laat is

Hoogeveen,  18 september 2025 - Hoogeveen Regio gaat in gesprek met een vrouw die haar persoonlijke verhaal wil delen over een ingrijpende ervaring, waaruit ze gelukkig sterk is teruggekomen. Uit respect en begrip wordt haar verhaal anoniem verteld.

In haar eerste relatie, een huwelijk van bijna 25 jaar, belandde ze uiteindelijk in een echtscheiding — een vechtscheiding zelfs.
Haar ex veranderde volledig en werd een totaal andere man. Hij nam een slachtofferrol aan en gedroeg zich vreemd. Zijn kledingstijl veranderde drastisch kleedde zich als een armoedzaaier, en hij werd een volslagen vreemde voor haar.

Hij dacht dat ze na zijn bekentenis aan hun zoon — dat hij was vreemdgegaan met een vrouw met dezelfde naam — wel bij hem zou terugkomen. Maar dat deed ze niet.
De situatie werd onhoudbaar. Ze had geen familie om op terug te vallen, er was geen directe woonruimte beschikbaar, en ze moest roeien met de riemen die ze had.

Beiden kwamen uit de vechtsportwereld en waren goed getraind. Er ontstond een handgemeen waarin ze zichzelf verdedigde en uiteindelijk de politie inschakelde.

De politie kon niets doen; het was immers een civiele zaak. Een agent bleef bij haar totdat ze gekalmeerd was. Die agent vertelde haar dat ze er goed aan zou doen om blauwe plekken te krijgen — bijvoorbeeld door zich te stoten aan een tafelpunt — zodat de politie een reden had om in te grijpen.
Ze werd slachtoffer van seksuele intimidatie. Soms drukte haar ex haar tegen de muur om seks met haar te hebben. Hij zei dat hij, ondanks de scheiding, nog steeds seksuele behoeftes had.

Uiteindelijk kreeg ze het voor elkaar dat hij op een militaire stretcher in de logeerkamer ging slapen. Haar ex sliep met een groot hakmes onder zijn kussen.
Ze wilde haar slaapkamer op slot doen, maar dat mocht niet. Als je samen in één huis woont, moet iedereen toegang hebben tot elke kamer. Bang voor wat hij haar zou kunnen aandoen, deed ze de deur nooit op slot en sliep ze altijd met een waakzaam oog.

De ernst van de situatie nam toe. Ze installeerde webcans en verbond deze live met haar kennissen, zodat zij de politie konden bellen als er iets gebeurde.
Ook de veiligheid van haar kinderen baarde haar zorgen. Gelukkig deed hij hen niets, maar ze voelde zich nooit gerust.

In de tussentijd zocht ze hulp bij diverse instanties: de huisarts, het GGZ, juridische adviseurs — maar niemand hielp haar. Het GGZ wilde haar alleen helpen als ze zich liet verklaren als geestelijk instabiel. Ze waarschuwden haar dat ze dan een stempel zou krijgen waar ze nooit meer vanaf zou komen. Haar huisarts zei zelfs: “Je moet minstens twee benen verliezen en in een rolstoel terechtkomen voordat je hulp krijgt.”

Uiteindelijk koos ze voor haar eigen veiligheid en vertrok met haar nieuwe partner. Haar kinderen bleven achter; ze wilden niet mee, maar begrepen dat ze moest gaan en adviseerde haar weg te gaan.
Toen ze het huis verliet, gooide haar ex een tas met kleding naar buiten. In haar afwezigheid sloeg hij de hele inboedel kort en klein, verkocht of vernielde haar spullen, en gaf ze weg.
Ze had geen geld meer, geen bezittingen. Alles wat persoonlijk was — documenten, foto’s, hobbyspullen, werkmaterialen en andere spullen— werd door haar ex vernietigd.

Jaren na de scheiding probeerde hij haar nog steeds kapot te maken. Hij had ooit gezegd: “Als wij ooit gaan scheiden, maak ik je helemaal kapot.” En hij voegde daad bij woord. Hij liet beslag leggen op haar salaris, waardoor ze drie maanden lang geen huur kon betalen, geen eten kon kopen — het werd een jarenlange strijd. Uiteindelijk wist ze aan te tonen dat de beslagleggingen onterecht waren, maar de schadevergoeding was te laag om een advocaat in te schakelen. Ze kon hem niet dwingen haar terug te betalen voor het leed dat hij haar had aangedaan.
Ze moest veel van haar bezittingen verkopen, waaronder haar sieraden, om te overleven in die moeilijke periode.

Haar ex gaat vrijuit en blijft onaantastbaar.
Het had ook een ander einde kunnen hebben — zoals helaas bij veel vrouwen in deze tijd van femicide.

Dit verhaal laat zien dat er geen hulp is wanneer je de noodklok luidt. Zelfs als je het uitschreeuwt van de daken, wordt er niet geluisterd. Dit is één van de dingen die dringend moeten veranderen in onze maatschappij.

Femicide is een ernstig en vaak onderbelicht maatschappelijk probleem. Het verwijst naar het opzettelijk doden van een vrouw omdat ze vrouw is, meestal door een (ex-)partner. Het is de meest extreme vorm van gendergerelateerd geweld en komt vaak voort uit een patroon van controle, intimidatie en machtsongelijkheid

In Nederland wordt gemiddeld elke acht dagen een vrouw vermoord, vaak door haar (ex-)partner

Femicide komt zelden uit het niets. Er zijn vaak duidelijke waarschuwingssignalen, ook wel "rode vlaggen" genoemd

• Controlezuchtig gedrag: de partner bepaalt wat de vrouw doet, met wie ze omgaat, wat ze draagt.
• Stalking en intimidatie: voortdurend volgen, opwachten of lastigvallen.
• Bedreigingen met geweld of zelfdoding: de partner dreigt haar iets aan te doen of zichzelf iets aan te doen als ze weggaat.
• Fysiek geweld: mishandeling, vooral tijdens kwetsbare periodes zoals zwangerschap.
• Seksueel geweld: gedwongen seksuele handelingen of verkrachting binnen de relatie.
• Verstikking of pogingen daartoe: een van de meest gevaarlijke vormen van fysiek geweld.
• Extreme angst bij het slachtoffer: ze durft zich niet uit te spreken in het bijzijn van de partner.
• Toenemende frequentie en intensiteit van geweld: het geweld escaleert in de loop van de tijd.

Wat kun je doen als omstander?

• Let op signalen: Controle, isolatie, angst, dreiging of fysiek geweld zijn rode vlaggen.
• Praat erover: Vraag hoe het écht gaat. Soms is een luisterend oor al een eerste stap naar veiligheid.
• Vraag advies: Bel gratis en anoniem met Veilig Thuis via 0800-2000 voor hulp of overleg.
• Meld je zorgen: Ook als je twijfelt. Geweld melden is nooit zinloos.
• Ondersteun zonder te oordelen: Laat weten dat je er bent, dat ze niet alleen zijn, en dat hulp mogelijk is.
• Wat kun je doen als je zelf bang bent slachtoffer te worden?
• Bij direct gevaar: bel 112
• Geen noodsituatie, maar wel zorgen? Bel Veilig Thuis of de politie via 0900-8844
• Documenteer incidenten: Houd bij wat er gebeurt, dit kan later belangrijk zijn.
• Zoek een veilige plek: Bij familie, vrienden of een opvanglocatie.
• Maak een veiligheidsplan: Denk na over hoe je snel kunt vertrekken, wie je kunt bellen, wat je nodig hebt.

Verslag: Paula Bansema

Burgemeester Martijn Breukelman zijn colomn: Vrouwenmoord

Hoogeveen, 29 november 2024 - Ik weet niet hoe het met u zit, maar ik schrok enorm toen ik ontdekte dat in Nederland elke acht dagen een vrouw wordt vermoord door haar partner of ex-partner.

U wist dit nog niet? Dit is niet zomaar een cijfer; het is een keiharde werkelijkheid in ons land.

Vorige maand was dit werkelijkheid in Assen. Toen een Oekraïense vrouw, die hier met haar twee kinderen naartoe was gekomen om te ontsnappen aan de oorlog, slachtoffer werd van haar ex-partner uit de regio Hoogeveen. Een tragische wending in haar zoektocht naar veiligheid. Die eindigde in een andere strijd; die van geweld binnen haar eigen huis. Het leidde tot haar dood. Ze was 35 jaar. In Hardenberg vond onlangs een steekpartij plaats; een man wordt ervan verdacht zijn vrouw van 53 omgebracht te hebben.

Deze week hees ik de vlag voor de start van de actie Orange the World. De komende weken wordt aandacht gevraagd voor femicide. Oftewel: vrouwenmoord. Het is een onderwerp dat nog te vaak wordt genegeerd. Heel belangrijk dat we dit bespreekbaar maken en ons inzetten voor de veiligheid van vrouwen en meisjes in onze samenleving. Het is onacceptabel dat zij zich niet veilig kunnen voelen, zelfs niet in hun eigen huis. Dit probleem vraagt om een gezamenlijke aanpak. De overheid heeft een plan opgesteld om femicide tegen te gaan. Maar daarvoor is de steun van iedereen nodig.

Ik vraag u allen om alert te zijn. Signaleren en melden zijn cruciaal. Als u vermoedt dat er sprake is van huiselijk geweld of als u onveilige situaties opmerkt, kijk dan niet weg. Kom in actie, bied hulp en zoek ondersteuning. We moeten samen een omgeving creëren waarin vrouwen zich veilig voelen, overal en altijd.

De strijd tegen femicide is een strijd die we samen moeten voeren. Orange the World is niet alleen een campagne die wereldwijd gevoerd wordt. Het is een oproep tot actie. Alleen samen kunnen we een verschil maken.
Heeft u een vermoeden van huiselijk geweld? Kijk op ikvermoedhuiselijkgeweld.nl voor wat u kunt doen!

Foto: Paula Bansema

Femicide: “Als niemand luistert, moet je zelf gaan spreken”

Hoogeveen, 4 september 2025 - Femicide begint niet bij moord — het begint bij angst, controle en stilte

Wat is Femicide?
Femicide is het opzettelijk doden van een vrouw omdat ze vrouw is. Het is een extreme vorm van gendergerelateerd geweld en komt vaak voort uit machtsongelijkheid, controle en haat tegen vrouwen.
Kinderen kunnen helaas ook slachtoffer worden in situaties van femicide. Hoewel femicide in de strikte zin verwijst naar het doden van vrouwen vanwege hun gender, zijn kinderen vaak indirecte of zelfs directe slachtoffers van het geweld dat eraan voorafgaat of ermee gepaard gaat.

Een persoonlijk verhaal “Ik was een meisje van de straat, maar ik vocht als een tijger”
Hier volgt het verhaal van een slachtoffer dat na jaren de moed heeft gevonden om te spreken over haar thuissituatie als kind. Ik spreek over ruim 55 jaar geleden. Ik was toen een heel jong meisje, maar al zeer bewust van de wereld waarin ik leefde. Alleen wist ik nog niet wat normaal was en wat niet. Ik was verlegen, een dromer, een meisje dat fantaseerde over mooie dingen, maar ook veel op straat was.

Mijn vader was zeer dominant, mijn moeder ondergeschikt aan hem. Als kind stond ik er alleen voor. Ik kende geen liefde, geen knuffels. Ik kon geen kind zijn—behalve op straat.
Thuis voelde ik me nooit veilig. Ik heb geen jeugd gehad waarin ik me vertrouwd en beschermd voelde.

Al op jonge leeftijd was ik zelfredzaam. Ik moest mezelf ontwikkelen op eigen kracht, en dat deed ik onbewust met de mensen om mij heen die ik vertrouwde. Maar dat vertrouwen vond ik niet thuis bij mijn ouders.
Ik was doodsbang voor mijn vader. Mijn moeder maakte daar misbruik van. Als ik iets verkeerds had gedaan—zoals mijn speelgoed niet opruimen—moest ik wachten tot mijn vader thuiskwam. Dan kreeg ik een pak slaag.
Soms werd ik geslagen met een theedoek, een mattenklopper soms met een schoen, soms gewoon met harde klappen. Dat was normaal voor mij. Ik wist niet beter, totdat ik ouder werd en begon te begrijpen wat er in de wereld speelde.

Op school stond ik er alleen voor. In de ogen van mijn ouders waren cijfers niet belangrijk. Ik werd niet geholpen of gestimuleerd. Pas als school aan de bel trok, werd er even actie ondernomen—maar dat ebde snel weer weg.

Ik groeide op in eenzaamheid. Ik was een meisje van de straat, maar ik vocht als een tijger.

Er kwamen nauwelijks vriendjes of vriendinnetjes bij mij thuis. Kinderen voelden zich niet prettig bij ons, wat achteraf begrijpelijk is.
Ik gaf signalen af, maar niemand reageerde. Dus moest ik voor mezelf vechten. En ik moet zeggen: dat is me aardig gelukt, dankzij de positieve kracht die ik toen had en gelukkig nog steeds bezit.

Op een gegeven moment kreeg ik verkering met de man met wie ik later zou trouwen. Het was een mooie periode van verliefdheid, maar ook een moeilijke tijd van loskomen van mijn ouders.
Mijn vader mishandelde mij psychisch en manipuleerde me ernstig.

Mijn vriend werd uitgezonden naar het buitenland voor negen maanden. Met kerst kreeg ik een ‘collect call’—een gesprek waarbij ik de kosten moest betalen. Mijn vriend zei: “Maak je geen zorgen, ik betaal de rekening direct aan je ouders.”
Zo verliefd als ik was, dacht ik niet aan de gevolgen. Ik ging helemaal op in ons gesprek. Na afloop moest ik mijn ouders vertellen wat hen te wachten stond.

Dat ging mis. Mijn vader werd woedend, greep me vast, sleepte me naar de gang en gooide me op de trap. Daar pakte hij me bij mijn keel en kneep die dicht. Hij schreeuwde: “Geen enkele vreemde komt aan mijn rekening.” Gelukkig liet hij los. Mijn moeder zat erbij, keek toe, en deed niets om mij te helpen.
Ik was te bang om aangifte te doen. Ik dacht er niet eens aan. Ik was verward en begreep er niets van. Die onbewuste angst bleef me achtervolgen. Na mijn huwelijk en de geboorte van mijn eerste kind raakte ik in een zware depressie. Ik durfde niet meer naar buiten. Ik was bang als de telefoon ging. Angstig voor een bepaalde kleur auto.

Ik voelde me alsof ik niet op deze aarde was, maar in een andere dimensie. Mijn hart sloeg meer dan 200 keer per minuut. De arts gaf me een injectie om mijn hart weer normaal te laten kloppen. Maar de dagelijkse angst was intens. Ik wist niet waar het vandaan kwam, maar het brak me volledig.
Ook hier moest ik zelf om hulp vragen. Maar ik wilde die stempel niet. Ik was toch niet gek? Al voelde ik me wel zo bekeken. Mijn man wist ervan, maar stond machteloos. De huisarts wist het, maar wachtte tot ik zelf de stap zette.

Uiteindelijk deed ik dat. Ik stond voor het raam, keek uit over de singel, en dacht: “Ik wil niet meer. Ik maak een eind aan mijn leven.” Gelukkig had ik nog een sprankje bewustzijn. Ik greep naar de telefoon en belde de huisarts. “Dokter, u moet nu komen.” Binnen twee minuten stond hij voor de deur. Ik brak. Ik stortte volledig in.

Vijf jaar lang zat ik in een zware depressie. Vijf jaar lang kreeg ik begeleiding van het Riagg. Een fantastische vrouw hielp mij. Ze luisterde écht. Ze hielp me alles te verwerken. Ik ben haar nog steeds dankbaar.

Wat ik hiermee wil zeggen: vrouwen moeten gaan praten. Femicide is een groot en belangrijk begrip. Ook kinderen—waaronder jongens—kunnen slachtoffer zijn. Femicide eindigt niet altijd in moord. Er gaat veel aan vooraf.

Wat ik bijzonder vind: vroeger werd er niet over gesproken. Alles werd in de doofpot gestopt. Nu praat men erover, maar in mijn ogen nog steeds te weinig. Het systeem faalt in de hulp aan kinderen. Signalen worden niet herkend. Instanties durven niet in actie te komen. Er wordt te veel veroordeeld. Te veel verscholen achter protocollen. Alles wordt in boekjes gegoten, terwijl ieder mens uniek is. Iedereen wil gezien en gehoord worden. En elke behandeling of vorm van hulp moet daarop afgestemd zijn.

Kinderen als medeslachtoffer:

• Kinderen zijn vaak getuige van het geweld tussen ouders, wat psychologisch zeer schadelijk is.
• Ze kunnen emotioneel, fysiek of psychisch mishandeld worden door dezelfde pleger.
• In sommige gevallen worden kinderen ook direct vermoord in een context van partnergeweld of femicide, bijvoorbeeld als “wraak” of controlemiddel.

Impact op kinderen:

• Angst, stress, trauma en hechtingsproblemen.
• Verstoorde ontwikkeling en gedragsproblemen.
• Langdurige psychische klachten zoals depressie of PTSS.

Wat kun je doen?

• Signalen van intieme terreur en controle herkennen is cruciaal. Meer informatie KLIK HIER
• Veilig Thuis en andere instanties bieden hulp aan gezinnen in risicosituaties.Voor nog meer informatie kijk op de site van sterkhuis of KLIK HIER
• Bell naar het landelijk adviezen meldpunt Veilig Thuis 0800-2000, je kunt ook anoniem bellen, bij direct gevaar bel 112

Het is hartverscheurend, maar bewustwording is een eerste stap naar bescherming.

Verslag: Paula Bansema